1. 1 мм созу үшін қатаңдығы 100 кн/м сымды ұштарға қандай күш түседі? Жауабы: Құбырые 100 н 2. Серіппе 10 н
Жауабы: Құбырые 100 н
2. Серіппе 10 н күшпен созаған болсақ, оның ұзындығы 16 см болады, әлде 30 н күшпен созаған болсақ, оның ұзындығы 20 см болады. Деформацияланбаған серіппенің ұзындығы қандай?
Жауабы: 14 см
3. 3 кн жүктемен қосқанда арқан тасымалдаған болса, әгер арқанға массасы 0,5 т жүкті қоюды қарарымыз болса, ол үзіледі ме?
Жауабы: Иә
4. 400 г массасы бар серіппе 0,8 м/с2 жылы ұшатылып, вертикальды жоғары көтерілді. Массасын ескермей, серіппенің қатаңдығы 250 н/м. Қазір серіппенің ұзақтығын анықтаңдарыңыз. 5 секундтан кейінгі жүктің — ғын табыңдарыңыз.
Жауабы: 17 мм; 4 м/с
15. 200 н/м және 300 н/м қатаңдықтары бар серіппелердің параллельді жауысынан кейін тізбектей жалғанады. Параллель жалғанған серіппелер жүйесінің қатаңдығы, жүйенің күлдеуінен қанша пайда болады?
Жауабы: 4,2 есе
6. 2 м қабат аударғанында су айдынының түбінен баяу қорғаушымен қорған қазір сым арқаның ұзары табыңдарыңыз. Сымдығы 2,5 mh/м.
Жауабы: 2 см
Пояснение: Катаңдық — бүтін сымды құбытынғына қатаңдық деп аталады. Катаңдықтың күші, құбытын қатаңдықтың сыртқы ұшти құбытым жүйесінің сыртқы ұштардың бөлуі арқылы мылжыталады. Формула: F = D/S, өтініштің құбытынғына F — сыртқы ұштардың күші, D — саттандыру бағаны, S — саттандыру бағанының ауданы деп аталады.
Мисалды қолдану: Дереушілікпен 1 мм созу үшін қатарынан ҝатаңдық — 100 кН/м сымды ұштарға қандай күш түседі? Дұрыс жоғарыдағы формулада, F = D/S, жереге келтірілгенде күш = 100 кН/м * 1 мм = 100 кН/м * 0,001 м = 0,1 кН/м.
Сүйіспену: Катаңдық понятығын күшке салу үшін дайындауга бағдар болуы керек. Сабақты дайындауға еркін бетте сақтануды икемдендету қажет. Оқушылардың дайындауды дайындау үшін далда жылдамдықпен оқуларын дайындауға кеңес беру керек.
Жұмыс: Катаңдықтың күшін қолжетімділікті түрде анықтаңдап, бір мисалды беру үшін эстетіледі. 1 мм созу үшін қатаңдық — 100 кН/м сымды ұштарға қандай күш түседі?